بنتونیت Bentonite و کود کشاورزی

بنتونيت گروهی از ترکیبات فيلوسيليكاتی طبیعی بوده که ساختار کریستالی لایه ای داشته و عمدتاً از مونت موريلونيت (كاني هاي گروه اسمكتيت) تشكيل شده اند و داراي خواص فيزيكي به شرح زير مي باشد:

  • خاصيت جذب و نگهداري آب براي مدت طولاني.
  • خاصيت تبادل كاتيوني فوق‌العاده (CEC).
  • جذب عناصر فلزي سنگين.
  • فيلتر يا غربال مولكولي.

بطور کلی بنتونیت در افزايش عملكرد محصولات كشاورزي و بهره‌وري خاك و همچنين صرفه‌جوئي در مصرف كود شيميائي، آب و استفاده بهينه از كودهاي حيواني بسيار موثر مي‌باشد.

فوايد کاربرد بنتونیت در کشاورزی:

  1. بنتونیت باعث صرفه‌جوئي در مصرف آب شده و در مناطق خشك و كم‌آب ميزان آبياري را كاهش مي‌دهد (به دلیل ظرفیت جذب و نگهداری بالای آب توسط آن).
  2. بنتونیت به دليل قابليت تبادل كاتيوني فوق‌العاده (CEC) باعث صرفه‌جوئي در مصرف كودهاي شيميايي شده و بازدهي كود را بالا مي‌برد.
  3. بنتونیت از آلودگي آب هاي زيرزميني و سطحي كه در اثر استفاده از كودهاي شيميايي به وجود مي‌آيد، كاسته و به بهداشت محيط كمك مي‌كند.
  4. بنتونیت موجب افزايش توليد در واحد سطح گرديده و در نتيجه سود بيشتري را متوجه كشاورزان مي‌نمايد.
  5. بنتونیت نه تنها خود در از بين بردن پاره‌اي از آفت هاي نباتي موثر است بلكه به عنوان كرير (CARRIER) سموم بكار مي‌رود.
  6. بنتونیت با محبوس كردن مواد از ته و آزاد‌سازي تدريجي آن به هنگام نياز، از سوزش ريشه گياه جلوگيري مي‌كند.
  7. از بنتونیت در انبار كردن غلات براي جذب رطوبت و از بين بردن آفات انباري در سيلوها به ويژه در مناطق مرطوب، به منظور جلوگيري از كپك زدن استفاده مي‌شود.
  8. بنتونیت با جذب عناصر فلزي سنگين و مواد راديواكتيو از ورود اين مواد به گياه و در نتيجه وارد شدن به چرخه غذايي انسان جلوگيري مي‌نمايد.
  9. بنتونیت بهره‌وري كودهاي حيواني را افزايش داده و از بوي نامطلوب آن مي‌‌كاهد.
  10. بنتونیت به لحاظ ايجاد بستر مناسب، مورد استفاده فراواني در كشت‌هاي گلخانه‌اي و چمن دارد.

            شرکت زمین کاو تامین کننده بنتونیت کشاورزی می باشد

سیستم اتصال زمین (ارتینگ)

باتوجه به اقلیم خشک بسیاري از نقاط ایران، اغلب خاك محل به خودي خود داراي کیفیت الکتریکی کافی نیست. به همین دلیل براي کم کردن مقاومت الکترود زمین در این موارد، می توان نسبت به تعویض خاك اطراف الکترود و جایگزین کردن با الکترولیت هاي داراي کیفیت الکتریکی خوب و پایدارتر اقدام نمود.

این الکترولیت‌ها عبارتند از:

  1. بنتونیت
  2. بتن معمولی
  3. بتن هادي
  4. سایر مواد کاهنده حائز شرایط استاندارد

برخی افراد سودجو در تولید الکترولیت‌هایی مانند بنتونیت نیز براي کاهش مصنوعی و موقتی مقاومت مخصوص اقدام به افزودن نمک می کنند. استفاده از نمک، بویژه به لحاظ ایجاد خوردگی، در کاربردهایی مانند برق ساختمان که دوام طولانی سیستم زمین مورد نظر می‌باشد، کاربرد آن منسوخ شده است.

یکی از انواع الکترولیت ها (مواد بهبود دهنده مقاومت ویژه خاك)، الکترولیت‌هاي با پایه خاك رس مانند بنتونیت و … می‌باشد. انواع دیگر الکترولیت شامل بتن‌هاي حاوي ذرات هادي با پایه کربن  مانند مارکونیت و …  و الکترولیت هاي با پایه پلیمرهاي جاذب رطوبت می‌باشند. هر یک از این الکترولیت‌ها داراي خصوصیاتی می‌باشند که طراح و مجري سیستم اتصال زمین طبق دستورالعمل سازنده، متناسب با شرایط زمین، روش اجرا و بهره‌برداري می‌تواند از آنها استفاده کند. این مواد مطابق با [62561-7 IEC] و [50164-7 BSEN] باید داراي خصوصیات زیر باشند:

  • مقاومت مخصوص (ρ) پایین
  • خورندگی خیلی پایین
  • طول عمر بالا
  • سازگاري با محیط زیست و عدم آلایندگی آن
  • جذب رطوبت بالا
  • pH در محدوده خنثی تا اندکی قلیایی (8 الی 0)
  • مقاومت در برابر شسته شدن توسط آب هاي سطحی و زیرسطحی
  • داراي خاصیت چسبندگی مناسب به الکترود زمین

براي تشخیص کیفیت الکترولیت‌ها باید تست هاي زیر را انجام داد (62561-7 IEC):

  • تست فرونشست
  • تست تعیین میزان سولفور
  • تست مقاومت مخصوص
  • تست خورندگی

نکته قابل توجه این است که در هنگام استفاده از الکترولیت‌ها باید از سازنده محصول گواهی تست‌هاي فوق از مراجع ذيصلاح و آزمایشگاه هاي مرجع مطالبه شود.

  • استاندارد 62561-7 IEC
  • استاندارد 50164-7 BSEN

متاسفانه این استاندارد ها تاکنون در کشورمان الزامی نگردیده است که البته می تواند به دلیل جدید بودن آن ها باشد، پیش از این در مراجع داخلی از قبیل نشریه 110 و مقررات ملی ساختمان و نشریات وزارت نیرو به وجود مواد کاهنده مقاومت الکتریکی زمین اشاره گردیده است ولی مشخصه یا ویژگی خاصی برای آن الزام نشده است و فقط انواع رایج قدیمی آن مانند نمک و زغال یا بنتونیت ذکر گردیده است.