دستور العمل استفاده از بنتونیت در چاه‌های عمودی بانصب صفحه مسی

1- چاهی به قطر تقریبی ۹۰ / ۶۰ سانتی متر و به عمق ۳ متر حفر نمائید.

۲ – سیم ارت یا تسمه مسی را حداقل در دو نقطه به صفحه متصل کنید.

۳ – صفحه ارت (۵۰۰ * ۵۰۰ * ۳ میلی متر) را بصورت عمودی در انتهای گودال قرار دهید.

۴ – بنتونیت را بصورت دوغاب سفت طوری تخلیه کنید که ضمن فشردگی مناسب تا ۳۵ سانتی متر بالای سطح صفحه را بپوشاند.

۵ – برای پر کردن مابقی چاه به نسبت (۳۰ %بنتونیت + ۷۰ %خاک + آب) مخلوط کرده و چاه را پر کنید.

۶ – برای فشردگی بیشتر خاک اطراف هادی با صفحه و کیفیت مناسب تر، پس از هر ۲۰ سانتی متر که با مخلوط خاک و بنتونیت پر می‌شود، مخلوط را کمپکت نموده تا بیشتر به صفحه متصل شود.

توجه: برای پرکردن چاه ارت با مشخصات فوق ۲۵۰ – ۲۰۰ کیلوگرم و برای ۲ متر بعد از آن برای مخلوط کردن با خاک ۱۵۰ – ۱۲۰ کیلوگرم بنتونیت خشک موردنیاز است.

• تبصره: بعلت جذب شدید آب توسط بنتونیت حتماً توجه داشته باشید که برای تهیه دوغاب بطریق زیر عمل نمائید: پودربنتونیت را به تناوب در آب ریخته و حل می‌نمائیم تا دوغاب بوجود آمده یک دست و یکنواخت گردد. در صورت انجام عکس این عمل (یعنی اضافه کردن آب به پودر بنتونیت) در درست کردن دوغاب با مشکل مواجه خواهیم شد.

بنتونیت در صنعت کاشی و سرامیک

بنتونیت ها عموما دارای نقطه ذوب پایینی بوده و معمولا شیشه های حاصل از ذوب آن ها دارای رنگ های تیره ای می باشند. در صنعت سرامیک این خاک ها را به دلیل پلاستیسیته بسیار زیاد آن ها نمی توان به تنهایی مصرف نمود. بنتونیت ها معمولا در مقادیر بسیار کم (به علت وجود ناخالصی های رنگی) در حدود 1 یا 2 درصد در بدنه جهت افزایش پلاستیسیته و به مقدار بسیار کمتر 0.5 درصد در سوسپانسیون لعاب جهت جلوگیری از ته نشینی مواد مورد استفاده قرار می گیرد. بدیهی است که استفاده از مقدار بیشتر بنتونیت، باعث تغییر رنگ فرآورده ها می شود.

در سفالگری سنتی ایران و به خصوص در نواحی مثل مشهد و گناباد، بنتونیت و یا گل سر شوی در مقیاس وسیعی جهت ساخت نوعی بدنه سفید مشهور به بدنه جسمی مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اینکه بدنه جسمی در حالت خام عمدتا از سیلیس که ماده ای غیر پلاستیک است تشکیل شده، بنابراین جهت ساخت این بدنه ها بنتونیت به مقدار بسیار زیادی (حدود 6 الی 10 درصد) مورد استفاده قرار می گیرد. مدارکی در دست است که نشان می دهد فرمول این بدنه ها در هفت قرن اخیر هیچ نوع تغییر محسوسی ننموده است. بنابراین می توان به قدمت استفاده از بنتونیت در صنعت سرامیک ایران پی برد.

موارد استفاده بنتونیت

میزان بنتونیت مصرفی در آمریکا شامل 26 درصد ریخته گری، 23 درصد گندله آهن، 21 درصد جمع آوری فضولات گاو، 20 درصد حفاری، 8 درصد محیط زیست و 2 درصد مواد غذایی و .. است. خاصیت رنگبری و میزان جذب آب بنتونیت به نوع کانی یا کانی های گروه اسمکتیت بستگی دارد. میزان تورم و خاصیت رنگ بری بیشتر بنتونیت ها در حال طبیعی در پایه مطلوب نیست، از این رو لازم است تغییراتی در آن ایجاد گردد تا خواص آن ها افزایش یابد. در ریخته گری از بنتونیت سدیم دار به دلیل خاصیت پلاستیکی و چسبندگی آن در تهیه قالب های ریخته گری استفاده می شود. در تهیه قالب های ریخته گری، بنتونیت به دلیل چسبندگی دانه های ماسه را به هم متصل نموده و خاصیت پلاستیکی آن موجب می شود تا بتوان زیر فشار آن را متراکم نموده و شکل قالب مناسب را تهیه نمود. در صنعت حفاری و گل حفاری، بنتونیت سدیم دار استفاده می شود. 20 درصد بنتونیت تولیدی در سال 1994 در گل حفاری استفاده شده است، همچنین از بنتونیت سدیم دار برای تهیه گندله آهن استفاده می شود.

پساب های صنعتی و کشاورزی مهم ترین عامل آلوده کننده آب های سطحی و زیرزمینی اند. به منظور کنترل این پساب ها، محیط های نگهداری و انتقال را با استفاده از بنتونیت های سدیم دار باید ایزوله نمود. در صنعت تهیه روغن دانه های گیاهی و پتروشیمی از بنتونیت کلسیم دار به دلیل قابلیت مناسب جانشینی کاتیونی و خاصیت رنگ بری استفاده می شود. در گاوداری ها از بنتونیت سدیم دار به دلیل قابلیت جذب بالای آن برای جذب ادرار و جمع آوری دیگر فضولات استفاده می شود. ر آمریکا 21 درصد بنتونیت در این بخش به مصرف می رسد. در تهیه مواد شوینده نیز از بنتونیت های سدیم و یا کلسیم دار به دو دلیل استفاده می شود. اول جلوگیری از راسب شدن مواد و دوم خاصیت نرمی آن.